Leuke woorden

Kafferkraal, gluntuttel, honderderlei, parallelklas, rugsproeier, spalier, vlint.

Cinema Trivia: Het betere jatwerk

Even een hoekje uit de filmgeschiedenis afstoffen, omdat het me ineens weer eens irriteert hoe vaak de Amerikanen goeie sier maken met andermans ideeën, daar vaak iets platters van maken maar er dikwijls ook veel succesvoller mee zijn. Massimo Girotti. Ooit van gehoord? Waarschijnlijk niet. Maar de naam Kirk Douglas doet waarschijnlijk bij iedereen een belletje rinkelen. De meesten krijgen er een beeld bij voor ogen van een man met een kuiltje in zijn kin, en denken er ook maar gelijk zijn vertolking van Spartacus bij. Mag. Absoluut geen onaardige film, en hoe dan ook stevig in de markt en het collectief geheugen gezet. Maar Stanley Kubrick blikte Spartacus wel pas in 1960 in. Reeds in 1952 (acht jaar eerder dus) echter, en dat wil ik gewoon maar even kwijt, draaide Riccardo Freda al een versie van Spartacus. Met Massimo Girotti, die een uitstekend acteur was, in de titelrol. Italianen waren goed in ‘sandalenfilms’, de peplums. Tik op YouTube Massimo Girotti + Spartacus maar in, en u kunt zien waar Douglas (die dit jaar deo volente overigens 101 wordt) destijds de mosterd haalde.

Ze kunnen alles

Ze kunnen tegenwoordig zelfs pindakaas zonder pinda’s maken! Fijn voor mensen die last hebben van een notenallergie (en dat zijn er blijkbaar nogal wat). Hoofdbestanddeel schijnt zonnebloempittenpasta te zijn.

Mooie lettertypes (47)

A propos

Nu ik erover nadenk: zouden er nog mensen zijn die een fotoautomaat gebrúiken? Quasi iedereen heeft tegenwoordig toch een camera in de eigen telefoon? Zijn die dingen niet net zo overbodig geworden als praatpalen?

Ah, Amélie....

Toen ik deze monteur aan het werk zag in die photomaton moest ik natuurlijk onmiddellijk denken aan de charmante film Le fabuleux destin d’Amélie Poulain. Heb die zojuist maar weer eens uit de kast gehaald….

Het vordert gestaag

Het vergt natuurlijk de nodige omleidingen, maar het werk aan de ondertunneling van de Frankrijklei vordert gestaag. Hier de situatie voor de Opera.

Anders

Grappig hoe anders lente in verschillende talen klinkt: pruzhina (Bulgaars), forår (Deens), Frühling (Duits), Spring (Engels), printemps (Frans), ánoixi (Grieks), primavera (Italiaans, Spaans en Portugees), vår (Noors en Zweeds), wiosna (Pools), pomlad (Sloveens), jaro (Tsjechisch) en vesna (Russisch). Tot zover dit Gemengd Bericht.

Daar komt ze....

Ja hoor: ze is in zicht, de vroege lente. Van 0 naar 14 graden op twee dagen tijd, het lijkt me onloochenbaar….

Mooi haar

Zat op de tram achter een chocoladekleurig meisje met een indrukwekkend kapsel. Wat een werk moet het zijn om steeds die vlechtjes te draaien….

Momentopname

Op tafel nabij: Heimat 1 – Eine Deutsche Chronik van Edgar Reitz, Soir, dit-elle van Trio Mediaeval, Velden van weleer – Reisgids naar de Eerste Wereldoorlog van Chrisje en Kees Brants en Ach bot, je sprookje loopt slecht af van Günter Grass.

Niet inheems

Nou dacht ik toch altijd dat de bloemkool een inheemse groente was, eigen aan de eerder frisse klimatologische omstandigheden van onze gewesten, maar neen: de bloemkool is in de middeleeuwen door Arabieren uit Azië naar Europa gebracht.

Mooie lettertypes (46)

Buiten de lijntjes

In dit kinderdagverblijf heten ze vrije geesten in spe welkom: hier mag je buiten de lijntjes kleuren….

Komische humor

Gelieve de bouwvakkers niet te voederen. Dank u. Het wordt mij warm te moede als ik op straat dergelijke eenvoudige maar smakelijke komische humor passeer….

Niet schuw

De merels die in de klimop op de cour leven zijn absoluut niet schuw. Nu keek het vrouwtje me nieuwsgierig aan. Het mannetje vliegt zelfs af en toe ons terrasje op. Zeker des winters, wanneer hij echt om eten komt vrágen (zie onder). Ik vraag me af of hij me herkent. Het zóu kunnen, want ik stak zojuist op dat merels wel twintig jaar kunnen worden.

Meer dan 170

Amsterdam heeft er nog net iets meer, maar Antwerpen herbergt minstens 170 nationaliteiten. Naar het schijnt zijn dat er zelfs meer dan in New York.

Uit de kast (LVI): Marcel Obiak

Eens in de maand ga ik voor deze rubriek met de ogen dicht voor mijn poëziekast staan om daar een willekeurige bundel uit te nemen. Deze keer Een eeuwig eind van Marcel Obiak (Poëziecentrum, Gent, 2008), waaruit ik nota bene (op bladzijde 7) een van mijn favoriete strofen opsla:

Alleen het oog vermag, is het gegund de wereld

in bezit te nemen. Het bevrijdt het ego van het lijf,

vormt het bruggetje waarover de ziel verhuist als

een ezeltje dat door een plotselinge klaarte stapt.

Bedrijfsauto?

Mijn broer dacht even dat ik als dichter commercieel was gegaan, maar herinnerde zich bijtijds dat ik helemaal geen rijbewijs heb….

Hómme

Niet in de Dikke van Dale, maar wel in Achterhoeks Plat met plaatjes bi-j-ene-egaard in Varsseveld staat hómme. Dat klinkt lekker. Het is een bevel aan koeien of paarden om opzij te gaan. Of iederéén in de Achterhoek het in een situatie waarin hij of zij zich door runderen of edele viervoeters de weg versperd ziet gebruikt weet ik niet vermits A. Colenbrander, de samensteller van genoemd dialexicon, in zijn inleiding schrijft: “Ópvallend is bi-j óns dat ’n woord dat regelmaoteg gebruukt wördt, sóms ’n kilometer of vief wieter heel ónbekend is.”

Vernoemd

Ik wist niet dat Egypte vernoemd is naar iemand, naar Egypte. Egypte was (zie Genesis 10:6) een zoon van Cham, en een kleinzoon van Noach. Zijn broers waren Kus, Put en Kanaän.

Niets weggooien

Eigenlijk moet je nooit iets weggooien want alles komt terug in de mode. Zo’n krantenbak met mozaïeken blad zette je toch ooit fluitend bij het groot vuil? Nu kun je er € 50 voor krijgen. Of wat dacht je van die asbak?

Cinema Trivia: Entr'Acte

Weer eens bezig in Teksten van Erik Satie, in 1976 verschenen bij Querido. Satie was niet alleen een begenadigd componist en pianist, maar ook nog eens een getalenteerd schrijver van kort, aan dada en het surrealisme verwant, proza. Neem Het zeebad: De zee is wijd, Madam. In elk geval is zij vrij diep. Ga niet op de bodem zitten. Daar is het heel nat. Hier komen goede oude golven aan. Zij zitten vol met water. U bent doornat! – Ja Mijnheer. Prachtig hè: golven die vol met water zitten….

In het boek is ook een fotokatern te vinden met onder meer een opname van Erik Satie en Francis Picabia uit de film Entr’acte die René Clair in 1924 draaide. Vroeger moest je om die te kunnen zien naar een filmmuseum. Tegenwoordig is Entr’acte voor iedereen vrij beschikbaar op het wereldwijde web. Het is dankzij dit filmpje dat ik voor het eerst bewegende beelden van Satie zag:

https://www.youtube.com/watch?v=mpr8mXcX80Q

Krasse knarren

Bekijk met weemoed de foto van de selectie van Feyenoord voor het seizoen 1969-1970. Deze mannen bezorgden Nederland de allereerste Europa Cup I! Even nagezocht hoe oud (de nog levenden dan toch) ze nou zijn. Boven van links naar rechts: Piet Romeijn (77), Eddy Treijtel (70), Eddy Pieters Graafland (83), Cor Veldhoen (†), Wim Jansen (70), Rinus Israel (74), Guus Haak (79) en Theo Laseroms (†). Onder Franz Hasil (72), Henk Wery (73), Theo van Duivenbode (73), Willem van Hanegem (72), Ove Kindvall (73), Ruud Geels (68) en Coen Moulijn (†). Krasse knarren, die (de overledenen daargelaten) nu dus gemiddeld 73,8 jaar zijn.

Nieuwe sporen

Het Eilandje is, zeker sinds het MAS en het Red Star Linemuseum er zijn, de nieuwe hippe buurt in Antwerpen. Er verrijst ook steeds meer nieuwbouw. Reden om, heel schrander, de wijk ook qua openbaar vervoer beter bij de stad te betrekken. Heeft Tram 7 nu nog de terminus aan de Sint-Pietersvliet, vanaf mei rijdt hij verder naar het noorden en terug de stad in. In de schaduw van het MAS zijn ze aan de Rijnkaai al de nieuwe sporen aan het leggen.

Wuppertaler vademecum

Op verzoek van Carina van der Walt van de Noordwes Universiteit in Potchefstroom  schreef ik een gedicht bij Pina Bausch. Wuppertaler vademecum verscheen in Guillotine, een ‘hyp literair blad’, in het Zuid-Afrikaanse Stellenbosch:

https://guillotine.blog/2017/02/01/carina-van-der-walt-literaire-salon-int-wevershuisje-2013-2015/

Mooie lettertypes (45)

Een eeuw geleden

Exact een eeuw geleden werd J. Janssens (die aan het Falconplein 19 woonde) lid van het 1^e Wijkkomiteit van het Antwerpsch Komiteit voor Hulp, dat gevestigd was aan de Israëlietenstraat 6. De Groote Oorlog zou nog 22 maanden en 11 dagen duren….

De soja hakt fijn

Prachtige vertaalfouten die Danny Braem ontdekte: Soya Mince betekent volgens een ongetwijfeld goedbedoelende Oosterse medemens in het Nederlands De soja hakt fijn. Over de juistheid van de andere vertalingen heb ik me verder maar niet gebogen….

http://www.charmantwerpen.be/laatste?page=0%2C0%2C3

Leuke woorden

Bedevaartvaantje, chagrijnleer, erfgooier, geboortebos, koesoe, patjepeeër, spuitkurk.

Verdwenen machine

Heb een album van Frank Sinatra in de cd-speler zitten. Daaruit klinkt nu One For My Baby (And One More For The Road) van Harold Arlen en Johnny Mercer. Wat zouden de jongeren van tegenwoordig denken bij een regel als I Got The Routine, So Drop Another Nickel In The Machine? Wat voor machine zouden ze zich daarbij voorstellen?

De wonderen

Ik blijf me verbazen over de wonderen van het internet. In De behouden tong – Geschiedenis van een jeugd van Elias Canetti lees ik (we zijn in Wenen, in 1915, in de Josef-Gall-Gasse): ‘In ons huis, een verdieping lager, woonde de componist Karl Goldmark, een klein, broos mannetje met een fraaie scheiding in zijn witte haar aan weerszijden van zijn donkere gezicht. Hij ging aan de arm van zijn dochter uit wandelen, niet ver, want hij was al heel oud, maar iedere dag op hetzelfde uur.’ Ik had nog nooit van Goldmark gehoord, maar jawel hoor: op YouTube kun je gewoon werk van hem beluisteren. Het Vioolconcert No 1 in A Mineur Opus 28 uit 1877 bijvoorbeeld:

https://www.youtube.com/watch?v=KkAwzCFYiTY

En dan ben ik natuurlijk ook benieuwd of ik uit ongeveer die tijd een afbeelding kan vinden van dat gebouw in die Josef-Gall-Gasse waar Canetti als jongetje boven Goldmark woonde. En ook dát is dankzij het wereldwijde web te vinden. Vroeger moest je toch heel wat meer capriolen uithalen om aan dit soort informatie te komen. Is het niet, nog steeds, verbazingwekkend?

Zonnig onbegrip

In dit vieze winterlicht realiseer ik me weer eens ten volle dat ik een ouderwetsche αλφα ben: ik begrijp er, terwijl ik op andere terreinen toch heus een zekere intelligentie heb, werkelijk hélemaal niets van hoe de lamp boven de tafel twéé schaduwen kan voortbrengen….

Nog een nieuw jaar

We mogen dan wel denken dat wij de maat der dingen bepalen, maar neen: er is nóg een Nieuwjaar. Onze Chinese vrienden vieren dat namelijk niet van 31 december op 1 januari maar bij het ingaan van hún nieuw jaar. Hun Jaar van de Haan begint deze zaterdag en dat wordt ingewijd met een drakendans, die ook hier in Antwerpen in Chinatown altijd levendige beelden oplevert….

Torenbuurtje

Eigenlijk wonen we in een waar torenbuurtje. Hier op onze tweede verdieping valt dat niet zo op, maar toen ik de deur naar ons dak ging openen om de schouwveger zijn werk te kunnen laten doen viel het me weer goed op hoe rijk ‘betorend’ ons wijkje is.

Redukt

Tijd om Redukt weer eens onder de aandacht te brengen: acht werken in gemengde techniek van beeldend kunstenaar Bert Timmermans waarbij ik even zo veel gedichten schreef:

www.timmervers.blogspot.be

Nooit eerder opgevallen

Het Kuifje-avontuur Het geheim van de eenhoorn begint op de marché aux puces/vlooienmarkt in Bruxelles/Brussel. Nou heb ik dat album toch al zo vaak gelezen, en pas nu schiet ik op de eerste bladzijde in de lach omdat Milou/Bobbie zich loopt te krabben. Daar zitten die puces/vlooien natuurlijk voor iets tussen. Was me nooit eerder opgevallen.

Mooie lettertypes (44)

Bankzaken

Wij wonen tegenover de Nationale Bank van België, een megalomaan eclectisch bouwwerk dat binnenkort een nieuwe bestemming krijgt. In het kader van de natievorming kozen de eerste machthebbers voor de naam Nationale Bank van België, die in het Frans natuurlijk braaf Banque Nationale du Belgique heet. Ik bedoel: met de nadruk op nationale, alsof ze toen al zagen aankomen dat het uiteindelijk fout af zou lopen met die meerdere zielen in één borst. Alleen een qua taalproblematiek vergelijkbaar land als Canada heeft het instituut ook nadrukkelijk Banque Nationale du Canada/National Bank of Canada genoemd. Een beetje surfen leert dat de term ‘national(e)’ bij de meeste buren niet voorkomt: Banca d’Italia, Banco de España, Bank of England, Banque Centrale du Luxembourg, Banque de France, Deutsche Bundesbank, de Nederlandsche Bank….

Leuke woorden

Alarmbelprocedure, duivelsnaaigaren, eksterbabbelaar, grietman, koningswater, paalpunthouder, schuttersputje.

Cinema Trivia: Cavalcade

Ten gronde ben ik het wel eens met critica Pauline Kael die de film ooit An orgy of British self-congratulation noemde maar ik heb Frank Lloyds Cavalcade uit 1933 toch met bijzonder veel genoegen bestudeerd. Een familie-epos vol interessante cinematografische behendigheden dat begint met de jaarovergang van 1899 naar 1900 en eindigt met die van 1932 naar het omineuze 1933. Very well done indeed, en zomaar te bekijken op het wereldwijde web:

https://www.youtube.com/watch?v=TH1qdklhXP0

Wordt vervolgd

Voor de helaas gestopte blog van de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie verzorgde ik op verzoek van hoofdredacteur Henri-Floris Jespers gedurende enige tijd de rubriek Cinema Trivia. Die ga ik op Gemengde Berichten nieuw leven inblazen. Wie belangstelling heeft voor oudere afleveringen kan op de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie in de zoekbalk ‘Cinema Trivia’ intikken.

http://mededelingen.over-blog.com/article-cinema-trivia-van-bierbaum-naar-beerbohm-123806308.html

Koddig

De naam van het plaatsje lijkt uit een uitzending van Koot & De Bie te komen maar bestaat écht: Trutjeshoek. Hoe koddig. Het is een buurtschap in de gemeente Oldebroek, in Gelderland.

Geen oorlog

De Samen ofwel Sami (de oorspronkelijke bewoners van Lapland) spreken een taal die geen woord voor oorlog heeft.